Công cuộc bảo tồn nguồn gen quý trước nguy cơ cạn kiệt tại các vườn sâm Ngọc Linh

Cập nhật vào 19/02

Đứng trước những lợi ích tuyệt vời mang lại cho cộng đồng, nhu cầu người tiêu dùng về cây sâm Việt Nam đã sớm vượt nguồn cung. Điều này dẫn đến tình trạng cạn kiệt do quá trình khai thác quá mức của loài dược liệu này tại vùng núi Ngọc Linh. Làm thế nào để bảo tồn nguồn gen quý tại vườn sâm Ngọc Linh hiện đang trở thành đề tài nóng hổi hơn bao giờ hết.

1. Khó khăn trong vấn đề bảo tồn nguồn gen quý tại vườn sâm Ngọc Linh

Từ khi quần thể sâm Ngọc Linh chính thức được tìm thấy tại núi Ngọc Linh cho đến nghiên cứu khoa học mới nhất về công dụng của sâm Ngọc Linh được công bố, đã có rất nhiều thay đổi diễn ra tại vườn sâm Ngọc Linh tự nhiên. Người dân địa phương cùng người tiêu dùng có nhu cầu đã đổ xô tìm kiếm, khai thác và mua bán loại sâm quý được mệnh danh là “quốc bảo” Việt Nam. Trải qua thời gian gần nửa thế kỷ với nhiều biến động, hàng ngàn héc ta rừng nguyên sinh đã bị phá hủy nghiêm trọng.

Trong hoàn cảnh chưa có quy định quản lý, bảo vệ cùng các chính sách, giải pháp đầu tư, quy hoạch khoa học nhất, hành động trên đã khiến trên 108 vùng sâm mọc tự nhiên giữa Quảng Nam và Kon Tum dần cạn kiệt. Đứng trước nguy cơ biến mất của loài sâm quý, hiện chính quyền đã quyết định thành lập vùng cấm quốc gia tại khu vực sâm mọc tập trung; nhiều cơ chế, chính sách khuyến khích bảo tồn nguồn gen, phát triển vườn sâm Ngọc Linh, xây dựng thương hiệu sâm Ngọc Linh Việt Nam được ban hành. Do tính đặc hữu và giá trị kinh tế to lớn mà nó mang lại, hiện nay cây sâm Ngọc Linh đã được xác định là một trong những sản phẩm chủ lực cần được bảo tồn, phát triển dài hạn.

Công cuộc bảo tồn và gây giống cây sâm Ngọc Linh đang gặp nhiều khó khăn và rất cần sự chung tay của cộng đồng

Tuy nhiên, theo đánh giá và nghiên cứu của các nhà khoa học trong những thời gian gần đây đã chỉ ra được rằng, quá trình bảo tồn nguồn gen sâm quý hiện nay đang gặp phải một số khó khăn như sau:

1. Quy trình sản xuất, quản lý, chế biến sâm Ngọc Linh còn nhiều hạn chế chưa được khắc phục triệt để. Dẫn đến quá trình đưa sản phẩm sâm Ngọc Linh còn khá chậm chạp và gặp phải nhiều bất cập.
2. Sản phẩm sâm Ngọc Linh được đưa ra thị trường còn ít, giá thành vẫn còn khá cao dẫn đến thương hiệu sâm Việt Nam chưa được phổ biến rộng rãi. Từ đó sẽ làm hạn chế sự lựa chọn sản phẩm và không đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng.
3. Tình trạng sâm Ngọc Linh giả, không rõ nguồn gốc xuất xứ hiện đang tràn lan trên thị trường, gây hoang mang cho người tiêu dùng.
4. Công tác quảng cáo marketing, xây dựng thương hiệu vườn sâm Ngọc Linh còn khá yếu. Điều này đã làm hạn chế lượng tiếp cận của người tiêu dùng với cây sâm quý báu này.

Xem thêm: Lá sâm Ngọc Linh có tác dụng gì?

2. Công cuộc bảo tồn giống gen quý tại vườn sâm Ngọc Linh

Đứng trước những khó khăn trên, đã có rất nhiều giải pháp được đưa ra nhằm khắc phục và đẩy mạnh công cuộc bảo tồn giống gen quý tại vườn sâm Ngọc Linh.

1. Tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng cũng như trong các tổ chức kinh doanh, sản xuất sâm Ngọc Linh.
2. Đầu tư và phát triển dây chuyền sản xuất sâm Ngọc Linh, đa dạng hóa sản phẩm liên quan song song với việc hạn chế tối đa giá thành sản xuất sản phẩm.
3. Triệt để xử lý những cơ quan sản xuất sâm Ngọc Linh giả trà trộn vào thị trường, đẩy mạnh thu hút đầu tư dự án trồng sâm tại vườn, không qua bất cứ khâu trung gian nào.
4. Tập trung phát triển chiều sâu, tăng giá trị nhận diện của thương hiệu sâm Ngọc Linh. Khuyến khích các hình thức liên doanh, vườn sâm liên kết, hợp tác với nông dân, bảo đảm sinh kế cho người dân trên địa bàn.

Hưởng ứng kế hoạch phát triển vườn sâm Ngọc Linh của chính quyền, thời gian qua đã có rất nhiều dự án được đầu tư và phát triển bởi nhiều cá nhân, đơn vị uy tín, tâm huyết với cây sâm Ngọc Linh. Trong đó nổi bật hơn hết đó là đại diện đến từ Công ty Cổ phần Tập đoàn Mỹ Hạnh (MHG).

Được hình thành và phát triển thông qua 5 lĩnh vực chính: Nghiên cứu, trồng Sâm Ngọc Linh và các loại dược liệu; Sản xuất và phân phối sản phẩm từ Sâm Ngọc Linh; Cung cấp sản phẩm và dịch vụ viễn thông; Đầu tư và phát triển bất động sản nghỉ dưỡng sinh thái; Spa Dược liệu Sâm… MHG cùng mô hình hai vườn sâm Ngọc Linh liên kết là một trong những ví dụ tiêu biểu cho dự án bảo tồn nguồn gen quý ngay tại vườn.

Đại diện Ban lãnh đạo Công ty Cổ phần Tập đoàn Mỹ Hạnh tại lễ trao thưởng Sản phẩm vàng vì sức khỏe cộng đồng năm 2021

Với thế mạnh dây chuyền sản xuất được chuyển giao từ công ty nước ngoài, MHG hiện đang là đơn vị sẽ góp phần giải quyết những vấn đề hạn chế, khó khăn trước mắt của quá trình nhân giống sâm Ngọc Linh. 

• Một dây chuyền sản xuất khép kín từ khâu trồng trọt, sản xuất và đóng gói vận chuyển  khoa học nhất sẽ giúp cho người tiêu dùng được sử dụng những sản phẩm sâm Ngọc Linh chất lượng nhất. 
• Cây sâm Ngọc Linh được gieo trồng và nhân giống ngay tại vườn sẽ giúp đảm bảo được nguồn gốc minh bạch, rõ ràng nhất, tránh được vấn đề sâm giả trà trộn vào gây mất niềm tin người dùng.
• Chất lượng cùng giá cả những sản phẩm được sản xuất tại MHG là một trong những yếu tố chú tâm nhằm cung cấp cho người tiêu dùng những sản phẩm chất lượng cao với nhiều mẫu mã đa dạng bằng giá thành hợp lý nhất.
• Công tác quảng bá thương hiệu sâm Ngọc Linh cùng quy trình chăm sóc khách hàng tại MHG luôn luôn được người tiêu dùng đánh giá cao.

Công cuộc bảo tồn nguồn sâm gốc tại vườn sâm Ngọc Linh vẫn còn nhiều bất cập gây ra rất nhiều khó khăn cho việc phục hồi “quốc bảo” Việt Nam. Tuy nhiên, với sự san sẻ đến từ các cơ quan uy tín như MHG thì trong tương lai gần nhất, con đường củng cố thương hiệu sâm Việt Nam được kỳ vọng sẽ đi vào quỹ đạo và phát triển một cách nhanh chóng nhất.